Cách đây tròn tám thập kỉ, trong những ngày mùa thu lịch sử, cả dân tộc Việt Nam đã vùng dậy làm nên một cuộc cách mạng vĩ đại, làm thay đổi vận mệnh đất nước, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc - kỷ nguyên độc lập tự do. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu, nhân dân ta đã đồng loạt đứng lên giành chính quyền, chấm dứt gần một thế kỷ nô lệ, đưa dân tộc từ thân phận thuộc địa nửa phong kiến trở thành quốc gia độc lập, mở ra trang sử vẻ vang.
Trước đó, đất nước phải chịu ách đô hộ của thực dân Pháp, nhân dân bị bóc lột xã hội bất công. Từ năm 1940 đến năm 1945, Nhật vào Đông Dương nhân dân ta vừa chịu áp bức, vừa chịu nạn đói năm 1945 làm hơn hai triệu đồng bào chết đói. Đó là nỗi đau nhưng cũng là ngọn lửa hun đúc ý chí vùng lên. Trong hoàn cảnh ấy, ánh sáng cách mạng từ chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng độc lập tự do của Hồ Chí Minh đã dẫn lối dân tộc ta.
Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, tình hình chính trị biến động tạo thời cơ lớn. Đảng ta dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh đã phát động cao trào kháng Nhật cứu nước, lực lượng Việt Minh nhanh chóng phát triển. Đỉnh cao là Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Chỉ trong hai tuần, từ 14 đến 28/8, nhân dân cả nước nhất tề đứng dậy giành chính quyền. Ngày 19/8 Hà Nội khởi nghĩa thắng lợi, mở đầu cho thành công của Cách mạng Tháng Tám.
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, trịnh trọng tuyên bố sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Từ đây dân tộc ta ngẩng cao đầu bước vào kỷ nguyên độc lập tự do. Đó là thắng lợi vĩ đại của ý chí kiên cường, của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, của tinh thần yêu nước bất diệt.
Cách mạng Tháng Tám để lại nhiều bài học quý báu: sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, nghệ thuật chớp thời cơ, sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc, tinh thần độc lập tự cường và hy sinh vì Tổ quốc. Những bài học ấy vẫn nguyên giá trị, soi sáng con đường cách mạng Việt Nam.
Tuy nhiên sau thắng lợi, chính quyền cách mạng còn non trẻ đối diện với muôn vàn khó khăn: thù trong giặc ngoài, giặc đói giặc dốt giặc ngoại xâm. Thực dân Pháp quay lại xâm lược, nhân dân ta buộc phải bước vào cuộc kháng chiến chín năm đầy gian khổ. Với tinh thần toàn dân kháng chiến, đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 “lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu”, buộc Pháp ký Hiệp định Giơnevơ công nhận độc lập chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.
Sau năm 1954 đất nước tạm thời chia cắt hai miền. Miền Bắc xây dựng CNXH, vừa là hậu phương lớn vừa là tiền tuyến chống Mỹ. Miền Nam anh dũng đấu tranh chống Mỹ và chính quyền tay sai, với khát vọng độc lập thống nhất. Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là cuộc chiến tranh nhân dân vĩ đại, với biết bao hy sinh gian khổ nhưng cũng đầy sáng tạo và anh hùng. Đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh mùa Xuân năm 1975, đại thắng 30 tháng tư giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa dân tộc bước vào kỷ nguyên mới: độc lập thống nhất đi lên chủ nghĩa xã hội.
Sau ngày thống nhất, đất nước lại đối mặt với nhiều khó khăn: hậu quả chiến tranh bao vây cấm vận, nền kinh tế nghèo nàn. Nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta từng bước vượt qua, khôi phục kinh tế củng cố quốc phòng an ninh, bảo vệ chủ quyền.
Đại hội VI năm 1986 khởi xướng công cuộc đổi mới, chuyển sang cơ chế thị trường định hướng XHCN, hội nhập sâu rộng quốc tế, đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện.
Gần 40 năm đổi mới đã mang lại thành tựu to lớn: kinh tế tăng trưởng đời sống nhân dân nâng cao, Việt Nam từ một nước thiếu lương thực trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, là nền kinh tế năng động của khu vực. Văn hóa xã hội tiến bộ, giáo dục y tế ngày càng hoàn thiện. Quốc phòng an ninh được giữ vững, chính trị ổn định. Vị thế uy tín quốc tế ngày càng cao, Việt Nam là thành viên tích cực có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là dịp để chúng ta bày tỏ lòng biết ơn vô hạn, với Chủ tịch Hồ Chí Minh, và các thế hệ đi trước đã hy sinh cho độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân. Đây cũng là lúc toàn Đảng toàn dân, toàn quân thêm tự hào, đồng thời nhận thức rõ trách nhiệm trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bởi bên cạnh thành tựu, đất nước vẫn còn nhiều khó khăn: kinh tế phát triển chưa bền vững, nguy cơ tụt hậu, biến đổi khí hậu thiên tai dịch bệnh, cùng những biến động phức tạp của thế giới.
Trong bối cảnh đó, cần phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, khơi dậy khát vọng phát triển phồn vinh hạnh phúc. Thế hệ trẻ hôm nay phải tiếp bước cha anh, hun đúc ý chí tự lực tự cường, ra sức học tập rèn luyện, lao động sáng tạo xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu mạnh. Toàn dân tộc phải đoàn kết một lòng, kiên định con đường đi lên CNXH, giữ vững độc lập chủ quyền, đồng thời tận dụng cơ hội của hội nhập khoa học công nghệ, và đổi mới sáng tạo để phát triển nhanh và bền vững.
Cách mạng Tháng Tám là minh chứng rằng khi dân tộc đồng lòng, Đảng lãnh đạo sáng suốt, không thế lực nào ngăn nổi bước tiến của nhân dân ta. Ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn sẽ mãi là ngọn cờ dẫn đường. Với tinh thần bất diệt ấy, cùng sự lãnh đạo của Đảng và sức mạnh đoàn kết toàn dân, Việt Nam sẽ vững bước tiến lên, thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh dân chủ, công bằng văn minh sánh vai cùng cường quốc năm châu.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, mỗi người Việt Nam hôm nay vừa tự hào vừa nhận thức rõ trách nhiệm của mình. Độc lập tự do không tự nhiên mà có, mà được đánh đổi bằng máu xương. Thế hệ hôm nay phải biết trân trọng, giữ gìn và phát huy thành quả ấy, để đất nước ngày càng phát triển thịnh vượng, để nhân dân được sống trong hòa bình ấm no hạnh phúc, để Việt Nam sánh vai cùng bạn bè quốc tế.
phóng viên: Nho Hưng